Trong thần thoại Trung Quốc, Đầu Trâu Mặt Ngựa là 1 cặp đôi tiểu thần chịu trách nhiệm “áp giải” linh hồn người chết đến buổi phán xét cuối cùng này kiêm luôn chân bảo vệ ở âm ty. Họ đều mang hình dáng con người, trong đó một người là Đầu trâu và một người là Mặt ngựa. Công việc chính của họ là hộ tống linh hồn người chết vào địa ngục. Cũng giống như công việc của thần tối cao Anguta của người Inuit, Đầu trâu Mặt ngựa có nhiệm vụ trừng phạt người chết từ những tội lỗi mà họ đã gây ra khi còn sống, để sau đó họ được trở lại làm người ở kiếp sau.
Người Trung Quốc thường kể câu chuyện những người hấp hối thường nhìn thấy trên đầu giường bóng 2 người lạ mặt, có người nói đó là Hắc Bạch vô thường (cũng là những tiểu thần chịu trách nhiệm đưa tiễn linh hồn người chết về âm ty), có người lại nhìn thấy là 2 vị hán tử cao to, một người có cái đầu của loài trâu, một người có cái mặt của loài ngựa.
Nguồn gốc Đầu Trâu Mặt Ngựa vốn dĩ là một con trâu và một con ngựa bình thường trên nhân gian, chúng vốn là 2 sinh vật có cuộc sống vô cùng vất vả, khổ cực (người ta nói “kiếp trâu ngựa” là vì thế). Sau nhiều năm tận tụy phục vụ chủ nhân, trâu và ngựa cùng chết đi và xuống âm phủ. Diêm vương cảm phục sự tận tụy trung thành của trâu và ngựa, đồng thời cũng thương cho số phận cơ cực của chúng, vì thế mà giữ lại cho vào biên chế, trở thành 2 vị hộ thần bảo vệ âm phủ, kiêm luôn người áp giải các linh hồn.
Theo quan niệm dân gian, hình ảnh Đầu Trâu và Mặt Ngựa còn mang ý nghĩa sâu xa, tượng trưng cho tuổi già và bệnh tật. Người ta ví bệnh tật như một con trâu lầm lì và bướng bỉnh. Cho dù người ta có hết lòng chăm chút sức khỏe bản thân đến đâu thì cuối cùng, lầm lì và bướng bỉnh, bệnh tật vẫn cứ kéo đến và đánh gục người đó.
Còn con ngựa được ví như tuổi già. Nó chạy ngày càng nhanh và chẳng ai có thể ngăn một con ngựa chạy đến đích cuối cùng là cái chết cả. Ngay từ khi sinh ra, chúng ta đã cưỡi trên lưng con ngựa đó rồi..
Nhìn chung, nếu không thần thông quảng đại cỡ Ngộ Không, thì chúng ta chẳng một ai có thể thoát khỏi bàn tay của Đầu Trâu Mặt Ngựa cả.
