Thời nay, đã không còn nhiều câu chuyện ma dân gian được ông bà, cha mẹ kể lại, vì thế với một số người, ma da có thể là cái tên xa lạ.
Ma da hiểu đơn giản là những hồn ma dưới nước, có thể là sông, hồ, ao. Do Việt Nam có rất nhiều sông lớn, bãi biển và hồ nên việc người chết đuối thường xuyên xảy ra. Từ xa xưa, câu chuyện về những hồn ma da đã lan truyền giữa những thế hệ người Việt, nhằm răn đe con nít không được tắm sông, tắm hồ một mình, đặc biệt vào buổi tối.
Dìm chết con người để “thế chỗ”
Theo truyền thuyết, ma da thường là linh hồn của những người chết đuối mà không siêu thoát được, vì thế năm này qua năm khác cứ ở dưới đáy sông lạnh. Những ai bơi ở dưới nước nơi hoang vắng, hay một khúc sông, ma da sẽ xuất hiện từ bên dưới, kéo tay chân người đó rồi lôi xuống nước. Kết quả là nạn nhân dù có biết bơi và bơi rất giỏi cũng chết đuối.
Ở Việt Nam, nơi có nhiều ma da nhất được cho là sông Đá, sông Lốt, sông Cái và các khúc sông, hồ sâu. Tại Hà Nội, Hồ Linh Đàm cũng là một nơi được cho có quá nhiều người chết đuối, tự tử, nhiều vong hồn và nặng ám khí.
Ma da khi tìm được người chết thay sẽ leo được lên bờ, trên gò đống hay cành cây, thoát khỏi đáy nước lạnh lẽo. Có quan niệm còn cho rằng ma da khi kéo được người khác thế chỗ mình sẽ có thể siêu thoát, đầu thai. Xác chết sau khi bị ma da kéo đi sẽ không thể tìm thấy ngay lập tức. Vì thế mà ngày xưa, ở nhiều khúc sông người dân phải mời thầy về cúng viếng, hoặc có người tự tử thì phải hương nhang đầy đủ. Thậm chí lập đàn “xin xác” mới có thể tìm thấy xác nạn nhân.
Thậm chí ở những nơi như hồ bơi, đôi khi ma da cũng xuất hiện bởi trước đó từng có người chết đuối.
Ma da trông như thế nào?
Ma da đôi khi có hình dạng như trẻ con, có lẽ vì thường chỉ trẻ con mới hay chết đuối khi bơi. Đôi khi lại được kể là đen đúa hoặc xanh nhớt, trơn như rong rêu bám dưới đáy sông. Mặc dù không ai gọi tên ma da thường xuyên nữa, nhưng quan niệm người chết đuối dìm chết người sống vẫn phổ biến ngay cả ở thời hiện đại.
Cũng có khi, người ta chỉ nhìn thấy một bàn tay hoặc một gương mặt kéo nạn nhân xuống dưới nước trước khi chết đuối.
Truyền thuyết về ma da
Những hồn ma chết đuối có vô số câu chuyện kể ly kỳ, đến từ khắp mọi nơi trên thế giới. Tại Nhật Bản, đó là yêu quái Funayurei trên biển. Theo truyền thuyết này, Funayurei là những thủy thủ, ngư dân và người chết trên biển. Chúng rất xảo quyệt và ranh ma, sẽ làm mọi cách để nhấn chìm tàu thuyền và kéo người xuống dưới nước.
Tại Việt Nam, ma da cũng xuất hiện trong nhiều chuyện kể, hiện tượng tâm linh kỳ bí. Thậm chí trong bài đồng dao dành cho trẻ em, Bắc Kim Thang, cũng là một câu chuyện về ma da kéo người xuống nước để đầu thai. Chúng cư ngụ ở một con sông, và đợi người đi qua cây cầu khỉ bên trên sẽ làm phép để cầu trơn trượt, người ngã xuống, và để chúng kéo xuống dưới thế chỗ mình.